Tuin winterklaar maken

Wist je dat je er in het najaar al voor kunt zorgen dat je tuin er mooi en fris uitziet in het voorjaar? Dit kun je realiseren door je tuin winterklaar te maken voordat de winter begint. Zo bespaar je jezelf een hoop werk in het voorjaar en zorg je voor een mooie groei en bloei van je tuin. Ook kun je schade als gevolg van vorst in de winter beperken en in sommige gevallen zelfs voorkomen.

Je tuin winterklaar maken hoeft niet in één weekend te gebeuren. Als je het slim aanpakt, kun je dit over meerdere weken verdelen. Het is van belang dat de tuin winterklaar is vóórdat het begint te vriezen. Nachtvorst kan nog niet heel veel kwaad, maar om beschadigingen te voorkomen is het niet verstandig nog in de tuin bezig te zijn als het al overdag vriest.

Het ideale moment om de tuin winterklaar te maken is dus rond oktober. Houd in ieder geval altijd de temperaturen goed in de gaten!

Verwijder alle bladeren regelmatig van het gazon om het gazon luchtig en groen te houden en mosvorming zo veel mogelijk te voorkomen. Dit doe je gemakkelijk en snel met een bladblazer. Hiermee kunnen bladeren en kleine takjes niet alleen weggeblazen worden; je kunt ze ook gemakkelijk opzuigen en versnipperen. Gooi je afval vervolgens eenvoudig vanuit de opvangzak weg.

In de borders en onder je haag mogen bladeren in de winter blijven liggen. Zo wordt een laagje gevormd dat de wortels van je planten en heggen beschermt tegen vorst. Let wel goed op of er schimmels of andere ziekten op de bladeren te zien zijn. Is dit het geval, haal dan de bladeren weg om verspreiding van schimmels en ziekten te voorkomen.

Je mag het gras blijven maaien, totdat je merkt dat het niet meer groeit. De laatste maaibeurt zal dan rond eind oktober plaatsvinden. Wij raden je aan de maaihoogte tijdens de laatste maaibeurt in te stellen op ongeveer 4 centimeter.

Met een speciale ontmosser of verticuteerder pluk je het mos eenvoudig uit het gras. Hark vervolgens het mos bijeen en ruim het op. Om mosvorming tegen te gaan kun je kalk strooien om de zuurgraad van de bodem te verhogen. Controleer eerst met een speciale pH-bodemtest of dit nodig is. Ongeveer 6 weken na het bekalken mag je het gazon nog een laatste keer bemesten voor de winter begint. Zo is het gras beter beschermd tegen ziektes, herstelt het gras sneller en is het gehele gazon gezonder en groener. En omdat de grasgroei dichter is, vermindert de kans op mosvorming. Je kunt het gazon eventueel ook nog tijdens de winter bekalken. Kalk strooien kan zelfs op sneeuw; zodra de sneeuw smelt, blijft de kalk in de bodem achter.

Bij het winterklaar maken van je tuin is het belangrijk te kijken naar je planten. Zo zijn bepaalde planten heel gevoelig voor vorst, terwijl andere planten zelfs in de winter groen blijven.

Vorstgevoelige planten
Vorstgevoelige planten sterven snel bij vorst, voornamelijk door natte bodems die bevriezen. Zorg er daarom voor dat deze planten op een waterdoorlatende plek staan. Indien mogelijk plaats je de planten in potten, zodat je ze bij vorst binnen kunt zetten in bijvoorbeeld een schuur.

Planten in potten
Planten in potten zijn in de winter nog kwetsbaarder bij vorst dan planten die in de grond staan; door de wand van de pot kunnen de wortels namelijk eerder bevriezen. Bescherm planten in potten door de potten aan de buitenkant in te pakken met noppenfolie. Vergeet niet om gaatjes in de bodem van het noppenfolie te maken, zodat regenwater nog weg kan lopen. Wanneer het langdurig en/of harder gaat vriezen, is het goed de bepotte planten in een schuur of garage te zetten.

Wintergroene planten
Planten die ook in de winter groen blijven, hoeven bij lichte vorst in principe niet beschermd te worden. Wanneer het zowel ’s nachts als overdag streng vriest, is het wel goed je wintergroene plant te beschermen tegen vorst. Dit doe je door de plant in te pakken in speciaal vliesdoek, maar ook oude lakens, handdoeken of juten doeken voldoen. Zorg ervoor dat je luchtig materiaal gebruikt, zodat de plant kan ademen en schimmels en rotting voorkomen worden. Zodra de vorstperiode is afgelopen, mag je de bescherming weer van de plant halen.

Winterharde planten
Winterharde planten beschermen zichzelf tegen winters weer, bijvoorbeeld door boven de grond geheel af te sterven of door alle bladeren te laten vallen. Hun wortels blijven in de grond goed beschermd. Let wel: winterharde planten in potten kunnen ook beschadigen door vorst. In dat geval hebben deze planten toch extra bescherming nodig tijdens de winter.

Voor sommige planten en bomen is een wintersnoei nodig. Over het algemeen geldt dat druivenplanten, esdoorns, berken, haagbeuken, lavendel en hortensia’s die bloeien op oude knoppen vóór de winter nog gesnoeid mogen worden. Terwijl het voor de overige fruitbomen, coniferen, rozen en klimplanten juist niet verstandig is ze in deze periode te snoeien. Houd dus goed in de gaten welke planten en bomen wel en niet gesnoeid mogen worden in deze periode.

Om in het voorjaar mooie en vrolijke bloemen in de tuin te krijgen, kun je vóór de winter bloembollen in je tuin planten. Je kunt dan het beste bollen van narcissen, tulpen, blauwe druifjes, sneeuwklokjes en krokussen planten. Deze bloemen zorgen voor een kleurrijke tuin zodra het voorjaar wordt.

Maak de aarde eerst goed los met een schepje. Vorm vervolgens een gat in de grond ter grootte van de bloembol die je wilt planten en twee keer zo diep als de diameter van de bol. Plaats één of meerdere bollen in de grond en maak het gat dicht met aarde. Geef de bloembollen na het planten water, zodat ze goed kunnen groeien.

Ook de vijver dient goed onderhouden te worden voor en tijdens de winter. Het is met name van belang dat je de vijver ijsvrij houdt. Vissen kunnen vast komen te zitten in het ijs wanneer het flink en lang vriest en de vijver niet enorm diep is. Daarnaast kunnen de natuurlijke gassen die vrijkomen in de vijver niet ontsnappen, wanneer zich op de vijver een laag ijs bevindt.

Als je een vijver hebt die gevormd is door beton of metselwerk, zoals bij een verhoogde vijver vaak het geval is, kan ijs de constructie van de vijver beschadigen. In dat geval is het verstandig wat water uit de vijver te pompen met bijvoorbeeld een dompelpomp. Zorg ervoor dat je een dompelpomp gebruikt die geschikt is voor vuil water en laat minstens 50 cm water in de vijver staan wanneer dieren en planten in de vijver leven.

Om te voorkomen dat je buitenkraan en waterleiding bevriezen, sluit je de watertoevoer af. Vervolgens draai je de kraan open om het restwater weg te laten lopen. Ook kranen in een schuurtje of buitenhuisje kunnen bevriezen in de winter, dus loop alle kranen na die in de winter de kou trotseren.

Vergeet ook zeker de tuinslang niet. Wanneer het water wat hierin zit bevriest, zet het uit en kan de tuinslang barsten. Zorg er dus voor dat het restwater uit de slang gelopen is voordat je de tuinslang opbergt.

Aardewerk is gevoelig voor vorst en kan barsten wanneer je hier geen rekening mee houdt. Zet je bloempot, vaas, asbak en ander aardewerk ondersteboven op een beschutte plaats. Zo kan er geen water in blijven staan en breekt je aardewerk niet bij vorst.